dinsdag 23 april 2013

Lesidee: Logo's

Leerlingen van nu zijn vaak gevoelig voor merken en logo’s van bekende bedrijven. Hoe kan een klein beeldje eigenlijk zo op ons netvlies blijven plakken? En, hoe komt het dat dergelijke beeldmerken zo krachtig verleiden en ook een rol spelen bij groepsgedrag? Logo’s en merken zijn zo belangrijk dat ze zelfs worden nagemaakt. In China hebben de grote - vaak buitenlandse - merken weliswaar geen traditie, maar ook daar staan ze in de rij voor exclusiviteit. De Chinezen vallen voor westerse producten en geven daarmee eigen merken geen kans om te groeien. Je vindt in China zelfs - net achter de buurten met de grote merken - de namaak westerse producten voor een speciale prijs.
Owen Schumacher kocht enkele jaren geleden een paar slippers op een marktje in Italië. Doodgewone slippers, maar van een vreemd merk. Adadis! Bijna, maar net niet helemaal een bekend sportmerk, made in China. Jaren later reist Owen af naar het land van de namaak. Hij onderzoekt er waarom de Chinezen zo massaal onze merken kopiëren, zelfs wanneer ze het originele product in China niet kennen! Ook gaat hij op stap met een Duitse zakenman die al jaren in het verre oosten werkt en de fascinatie met Owen deelt. Hij heeft een rijke verzameling merkvervalsingen opgebouwd, zo bijzonder dat het in een museum te vinden is.

Get Microsoft Silverlight
Bekijk de video in andere formaten.
 

Wat is dat toch met merken en logo’s? Wat zijn de grafische aspecten, de betekenissen en de historische achtergrond van logo’s en beeldmerken? Middels een aantal sites (hier, hier en hier) kun je de evolutie van bekende logo’s door de tijd volgen. Misschien kun je zelfs de toekomst van een logo voorspellen? De leerlingen zouden zich in een les kunnen buigen over een bestaand logo en dan zelf een eventueel volgende stap in de evolutie van dit logo kunnen ontwerpen. Ook kun je met Flexfonts spelen met lettertypes uit bestaande logo’s. Deze kun je downloaden en in Word gebruiken of je gaat direct online aan de slag. Maak daarmee bijvoorbeeld een poster voor jouw merk met lettertypes uit de bestaande media. 

Met merken kun je natuurlijk nog veel meer doen. Je hebt een merk voor tassen of sportschoenen, een merk voor een bedrijf of een organisatie die goede doelen ondersteunt. De leerlingen kunnen bekende en minder bekende voorbeelden van merken en logo’s bekijken en analyseren en ze kunnen zich verdiepen in de historische en marketing-aspecten ervan. Wat wordt er door middel van de logo’s gecommuniceerd en ‘verkocht’ aan ideeën, beloftes, herkenning, of product. Je kunt daar natuurlijk commercials als voorbeeld bij gebruiken. Ook het Virtueel Museum van het Reclamearsenaal geeft veel achtergrondinformatie en beeldmateriaal. De ideeën achter reclame vind je uitgelegd op Eigenwijzer. Laat de leerlingen bewust worden van het feit dat ze dag aan dag bestookt worden met reclame en laat ze zelf iets vertellen over een merk waar ze trots op zijn. Wat voor gevoel roept dat merk bij je op? Is er een koppeling met bepaalde idealen? We zijn hiermee aanbeland bij onderwerpen die ook vallen onder het begrip mediawijsheid. De bewustwording van de alom tegenwoordige media en haar invloed kun je nog verder uitdiepen, want ook (bekende) mensen zetten zichzelf graag als ‘merk’ in de publiciteit. Aan de hand van sociale media-sites zoals Facebook, Hyves of Google+, kunnen de leerlingen analyseren hoe jongeren zichzelf ‘in de markt’ proberen te zetten en of ze daarin slagen. En, hoe doen zij dat zelf? 


Je zag boven al in één van de links dat het logo van Google door de tijd heen niet veel veranderd is (Zie ook: Wikipedia). Maar Google maakt ook nog gebruik van zogenaamde aangepaste logo’s: Doodles. Dit zijn kleine kunstwerkjes die zo nu en dan op de site opduiken. Hierboven zie je de (interactieve) Doodle voor Earth Day van 22 april.  Een Doodle is een variant op het Google logo en het wordt vaak ontworpen ter ere van een bijzondere gebeurtenis of verjaardag van een bijzonder persoon. Het zijn creaties van Google-webmaster Dennis Hwang. Op Doodlesfinder kun je ze op jaartal zoeken. Je kunt ze echter ook zelf (eventueel op papier) ontwerpen. In Nederland is er een wedstrijd voor basisscholen geweest om Nederland in een Doodle vast te leggen. Het lesmateriaal bij deze actie van 2008/2009 vind je hier. Er is trouwens ook een Chrome-extensie waarmee je zelf je favoriete Doodle aan Chrome kunt toevoegen.

dinsdag 16 april 2013

Chrome extensies

Jullie weten hopelijk dat Google-apps (vszutphen) beter werkt in Google Chrome. Het is dan ook van belang dat je jezelf aanleert om apps niet in Internet Explorer op te starten. Als je dan toch eenmaal gewend bent om in te loggen en te werken met Chrome zou je deze browser met wat handige extensies kunnen uitbreiden. Die verschijnen dan boven in de balk, rechts naast het webadres. 
Awesome Screenshot bijvoorbeeld maakt het maken en bewaren van een screenshot heel simpel. Nadat je de extensie via de chrome-webstore hebt toegevoegd aan je balk, klik je op het icoon. Er verschijnt een pop-up waarmee je het zichtbare gedeelte, de hele webpagina of een te selecteren gedeelte kunt bewaren. Vervolgens kun je aantekeningen, pijlen en markeringen toevoegen of gedeeltes omcirkelen. Als je klaar bent kun je de bewerkte pagina printen of opslaan als png. Heel handig. De extensie werkt samen met bookmarktool Diigo (niet verplicht), zodat je ook online je bookmarks kunt opslaan en delen. 
Met Tab Menu kun je in een oogopslag alle open tabbladen zien. Op een gegeven moment zijn de tabbladen in Chrome zo klein geworden, dat je niet meer kunt zien welke website of document of mail nu in welk tabblad geopend is. Als je klikt op Tab Menu zijn alle geopende websites eenvoudig van elkaar te onderscheiden. Je kunt via dit menu de tabs sluiten, ze verslepen en er is zelfs een zoekfunctie ingebouwd.
Met Ginger kun je in gmail je Engelse tekst corrigeren. Ginger suggereert een mogelijke correctie die je kunt accepteren of niet. Als je Ginger downloadt op je pc doet het programma het ook in Word. Let wel op: Ginger is als je in Chrome en Word werkt altijd opdringerig aanwezig, dus de extensie suggereert ook alternatieven als je een Nederlandse email schrijft of ergens anders mee bezig bent. Of dat altijd zo prettig is, moet je zelf beslissen.
Wil je een artikel van bijvoorbeeld nu.nl zonder reclame en met webadres uitprinten dan zet je Clearly als extensie in je Chrome-balk. Clearly werkt het best als je een Evernote account hebt, dan kun je ook aantekeningen toevoegen en het artikel in Evernote bewaren. Evernote is (gratis) software waarmee je gemakkelijk informatie kunt bewaren, ordenen en vindbaar maken. Als scholier kun je Evernote gebruiken als je werkt aan je eindwerkstuk. Vind je bijvoorbeeld materiaal op internet, dan onthoudt Evernote automatisch het internetadres. Je bronmateriaal (denk hierbij aan : internetpagina’s, afbeeldingen, pdf-bestanden, kopieën, handgeschreven notities (Evernote zet dit digitaal over) …) is in Evernote gemakkelijk toegankelijk : het zit allemaal in één tool en is op trefwoord doorzoekbaar. Maar goed, printen zonder franje met Clearly is op zich al handig en daarvoor heb je geen Evernote account nodig.
Image Downloader scheidt afbeeldingen van de tekst zodat je direct (meerdere) afbeeldingen kunt downloaden en opslaan.

Tot slot: Select and Speak is voor leerlingen met dyslexie handig als je tekst op een website wilt laten voorlezen. Websites bieden helaas nog niet niet altijd de mogelijkheid om de tekst te horen. Bij Select and Speak is ook de Nederlandse stem heel acceptabel. Je kunt de extensie zo instellen dat hij automatisch de juiste taal selecteert. De tool werkt helaas niet in Google Drive!

Kijk ook eens in de chrome webstore onder onderwijs. Je kunt in principe al die apps toevoegen aan Chrome. 

dinsdag 9 april 2013

Google en het wereldbrein

In de eerste jaren van de 21ste eeuw begon Google met een ambitieus project: het scannen van alle boeken in de wereld. Vanaf 2002 bood Google grote universiteitsbibliotheken aan om hun boeken te scannen en digitaal doorzoekbaar te maken, helemaal gratis. In alle stilte en achter gesloten deuren was Google de laatste jaren bezig met dit project om alle boeken die ooit zijn verschenen in te scannen en te digitaliseren en onder te brengen in één grote digitale bibliotheek. Google weet ook dat je de meeste informatie nog steeds in boeken vindt. Het internet is vrij nieuw en bestaat vaak nog uit informatie die speciaal voor internet is gemaakt. Vandaar het grote belang dat Google aan het project toekent. Maar het uiteindelijke doel van Google is zelfs nog ambitieuzer: Google wil een 'hogere vorm van intelligentie creëren', iets wat H.G. Wells al aankondigde in zijn essay 'World brain' in 1937. Het gaat Google niet om boeken, informatie of een zoekmachine, maar om Kunstmatige Intelligentie. Daarbij heeft Google haast, want het is niet de enige speler in de markt, in China is bijvoorbeeld de Baidu bibliotheek werkzaam. Inmiddels zijn er al zo’n 20 miljoen boeken door Google gedigitaliseerd. En er wordt samengewerkt met de meest prestigieuze bibliotheken van de wereld.


In 2010 tekenden de Koninklijke Bibliotheek (KB) en Google een overeenkomst waarin Google minstens 160.000 boeken uit de KB-collectie digitaliseert. Deze overeenkomst is een aanvulling op de eigen digitaliseringsinitiatieven van de KB. Het betreft Nederlandse publicaties binnen het publieke domein waarop geen auteursrecht meer rust. De helft van de 160.000 boeken zijn nu gedigitaliseerd, ‘full text’ doorzoekbaar en gratis toegankelijk gemaakt (vanaf deze week) via Google Books en boeken.kb.nl. Eind 2011 startte Google met het digitaliseren van boeken uit de KB-collectie tot 1870. De collectie omvat historische, juridische en maatschappelijke Nederlandse publicaties uit de 18e en 19e eeuw die van belang zijn voor wetenschappers en onderzoekers, zowel binnen het Nederlandse taalgebied als voor de rest van de wereld.

Dr. M. van Otegem Hoofd sector Productie & Beheer van de KB stelt - op de site van Informatieprofessional - dat om informatie vrij op het web te kunnen zetten, het eerst gedigitaliseerd moet worden. De overheid heeft dit in het verleden gesubsidieerd, maar doet dat nu niet meer. We (KB) moeten het dus zelf betalen en dat is duur. Digitaliseren gaat dan erg langzaam of gebeurt in het geheel niet. Nu zijn er bedrijven die bereid zijn dit voor ons te betalen. Google is zo’n partij, maar de KB werkt ook samen met Proquest in Early European Books Online (abonnementvorm). Natuurlijk willen die bedrijven iets terug voor hun investering. Daarover sluiten we als KB een contract af maar dat dreigt nu te botsen met Europese richtlijnen over verdienmodellen en het stimuleren van hergebruik van informatie in de publieke sector.



Het loopt dus allemaal niet zo soepel. De mantra van Google is dan wel ‘Don’t be evil’, maar er spelen ondertussen wel heel veel zaken als: verdenking van het creëren van een machtspositie (monopolie) en schendingen van auteursrecht en privacy waardoor het proces van een alomvattende bibliotheek op zijn zachtst gezegd veel vragen oproept. Je ziet dat Google voortdurend de grenzen van het auteursrecht opzoekt. Het Google books project dat zo voortvarend van slag ging, stuit nu op steeds meer verzet. Auteurs en uitgevers werd in het hele proces niets gevraagd. Van de 20 miljoen boeken die nu gescand zijn rusten er op miljoenen uitgaven nog auteursrecht. Sommigen beweren dat Google bezig is met grootschalige diefstal, soms scannen ze zelfs boeken zonder dat iemand daarvoor toestemming heeft gegeven. Anderen vrezen dat Google een poging doet een monopoliepositie te verwerven op ons gedeelde culturele erfenis. Of dat Google complexe kennis versimpelt tot hapklare en vooral zoekbare weetjes. Inmiddels daagt een groot aantal auteurs Google voor de rechter voor het schenden van het auteursrecht op hun boek. Webwereld meldt dat het scannen nu dan ook op een veel lager tempo gaat dan eerst. De site citeert The Chronicicle of Higher Education die meldt dat Google nu een andere strategie heeft dan bij de start toen hele boekenplanken werden opgestuurd om alle werken in te scannen. Google beslist nu per boek of er gescand gaat worden.

Naar aanleiding van rechtszaken in de Verenigde Staten hebben we nu in elk geval duidelijkheid over wat Google met de gescande uitgaven op Google Books mag doen. Je kunt nu de digitale databank doorzoeken op trefwoorden, maar je kunt de boeken niet downloaden, behalve als er geen auteursrecht meer op rust. Dat is de stand van zaken nu.
Op de achtergrond speelt ook nog dat de privacy van de lezer niet is gewaarborgd. Google weet wie wat wanneer leest en ook natuurlijk wie wat wanneer zoekt.

Voor of tegen, feit is dat er steeds meer (onderzoeks)informatie beschikbaar is op het internet, ook voor studenten en scholieren. Ik, als mediathecaris, ben blij met het samenwerkingsproject van de KB en Google. 80.000 Auteursrechtvrije KB-boeken uit de periode 1700 - 1870 worden nu beschikbaar gesteld op de KB-site. Als je er iets mee wilt gaan doen zijn de kleine lettertjes van belang. Die luiden: “U mag passages overnemen in een scriptie of paper mits u de volledige bron vermeldt en u zich houdt aan de gebruiksvoorwaarden.”

Zie ook: Google and the World Brain