dinsdag 25 februari 2014

(Land)kaarten 2.0

Misschien heb je als docent aardrijkskunde of geschiedenis vroeger wel eens gedroomd dat de landkaarten die je voor de klas toonde extra informatie bevatten. Kon je er bijvoorbeeld maar op schrijven, dat zou al helpen. Of, als ze nu eens in de tijd zouden kunnen bewegen, zodat je de grenzen van een Rijk bijvoorbeeld ziet veranderen. En hoe prachtig zou het zijn als je statistische informatie visueel zou kunnen maken. We hebben het hier over eigenschappen van landkaarten 2.0. Je moest in het verleden met fysieke kaarten eigenlijk - door het verhaal heen - steeds een andere kaart ophangen voor de klas. Het lijkt mij een hele goede zaak dat dit omslachtige proces in het digitale tijdperk niet meer hoeft. Voor de goede orde. Met landkaarten 2.0 bedoel ik dus niet: oude kaarten inscannen en ze een voor een op je scherm of digibord ‘toveren’. Dat is analoog denken met digitale mogelijkheden. Nee, de 2.0 kaart is interactief en bevat - in lagen - meer informatie.

Als je nu een kaart als afbeelding binnenhaalt in bijvoorbeeld de software van je digitale bord kun je er natuurlijk ook (digitaal) op schrijven, eventueel kun je op het digibord met kleuren informatie toevoegen et cetera. Vervolgens kun je dan die kaart met jouw krabbels weer opslaan. Tevens zijn er tools waarbij je zelf vooraf informatie (beeld, geluid) aan een statische digitale kaart of afbeelding kunt toevoegen (Thinglink, Animaps), waardoor een kaart interactief wordt. Over deze tools en de wijze waarop je zelf je kaarten van informatie voorziet wil ik het hier later nog weer eens hebben. Nu wil ik een aantal - veelal gratis - producten behandelen waarmee je een compleet verhaal aan de hand van kaarten kunt volgen. Soms is het net een kleine documentaire, vaak mist een commentaarstem en kun je zelf je verhaal vertellen aan de hand van het getoonde kaartmateriaal. Tot slot wil ik hier ook kaarten onder de aandacht brengen die statistische informatie op bijzondere wijze visualiseren.

Er zijn een aantal sites die voor geschiedenisdocenten prachtig materiaal bevatten: gedeeltelijk gratis is The-Map-as-History. Hier vind je telkens enkele gratis voorbeelden per onderwerp: bijvoorbeeld Griekse Oudheid, maar ook Rome, Christendom, Ontdekkingsreizen et cetera. Het zijn korte (Engelstalige) documentaires aan de hand van een landkaart. Eveneens Engelstalig zijn de Geostories van National Geographic, kaart en tekst worden in één beeld gevat. Gedeeltelijk gratis is TimeMaps. TimeMaps is hier al eerder besproken samen met Mapping History en World.Ology.
Een aparte categorie zijn kaarten van steden. Op de Haagsekaart kun je onder meer Den Haag in de Tweede Wereldoorlog bekijken. Ook is er een interactieve kaart van Berlijn, waarmee je door de tijd kunt reizen. En er zijn natuurlijk ook kaarten van oorlogen. Het eerder genoemde World.Ology heeft daarvan een aantal goede voorbeelden. De grootste veldslag uit de Amerikaanse burgeroorlog vind je hier in kaarten gevat.
Ook zijn er nogal wat YouTube-kanalen waar je complete video’s met historische kaarten in beweging kunt zien. Zo heb je het kanaal van KingCreateur, Artus Oda en soms vind je ook individuele kaarten, hier bijvoorbeeld van de Lage Landen.

Digitale thematische kaartenverzamelingen die statistische informatie zichtbaar maken zijn natuurlijk in de klas ook uitstekend te gebruiken. De Index van de menselijke ontwikkeling (ontwikkelingsindex) of Human Development Index (HDI) van de Verenigde Naties meet voornamelijk armoede, analfabetisme, onderwijs en levensverwachting in een bepaald land of gebied. Ook de Mapmaker van National Geographic toont thema’s als klimaat, bevolkingsdichtheid et cetera. Voor meer thematische kaarten kun je ook terecht bij Spotzi en Worldmapper en op World Stats Interactive Maps. Migratie is het thema bij Migration Maps, klimaatkaarten vind je op Climategraphs.

Voor mensen die misschien wel willen vernieuwen, maar toch behoudend zijn ingesteld: statische digitale kaarten, die de oude vertrouwde (land)kaarten nog het meest benaderen vind je in de Virtuele Mediatheek onder Cartografie.

Zie ook: Geobronnen en Nieuwe website over migratie in Nederland

Geen opmerkingen:

Een reactie posten