dinsdag 25 februari 2014

(Land)kaarten 2.0

Misschien heb je als docent aardrijkskunde of geschiedenis vroeger wel eens gedroomd dat de landkaarten die je voor de klas toonde extra informatie bevatten. Kon je er bijvoorbeeld maar op schrijven, dat zou al helpen. Of, als ze nu eens in de tijd zouden kunnen bewegen, zodat je de grenzen van een Rijk bijvoorbeeld ziet veranderen. En hoe prachtig zou het zijn als je statistische informatie visueel zou kunnen maken. We hebben het hier over eigenschappen van landkaarten 2.0. Je moest in het verleden met fysieke kaarten eigenlijk - door het verhaal heen - steeds een andere kaart ophangen voor de klas. Het lijkt mij een hele goede zaak dat dit omslachtige proces in het digitale tijdperk niet meer hoeft. Voor de goede orde. Met landkaarten 2.0 bedoel ik dus niet: oude kaarten inscannen en ze een voor een op je scherm of digibord ‘toveren’. Dat is analoog denken met digitale mogelijkheden. Nee, de 2.0 kaart is interactief en bevat - in lagen - meer informatie.

Als je nu een kaart als afbeelding binnenhaalt in bijvoorbeeld de software van je digitale bord kun je er natuurlijk ook (digitaal) op schrijven, eventueel kun je op het digibord met kleuren informatie toevoegen et cetera. Vervolgens kun je dan die kaart met jouw krabbels weer opslaan. Tevens zijn er tools waarbij je zelf vooraf informatie (beeld, geluid) aan een statische digitale kaart of afbeelding kunt toevoegen (Thinglink, Animaps), waardoor een kaart interactief wordt. Over deze tools en de wijze waarop je zelf je kaarten van informatie voorziet wil ik het hier later nog weer eens hebben. Nu wil ik een aantal - veelal gratis - producten behandelen waarmee je een compleet verhaal aan de hand van kaarten kunt volgen. Soms is het net een kleine documentaire, vaak mist een commentaarstem en kun je zelf je verhaal vertellen aan de hand van het getoonde kaartmateriaal. Tot slot wil ik hier ook kaarten onder de aandacht brengen die statistische informatie op bijzondere wijze visualiseren.

Er zijn een aantal sites die voor geschiedenisdocenten prachtig materiaal bevatten: gedeeltelijk gratis is The-Map-as-History. Hier vind je telkens enkele gratis voorbeelden per onderwerp: bijvoorbeeld Griekse Oudheid, maar ook Rome, Christendom, Ontdekkingsreizen et cetera. Het zijn korte (Engelstalige) documentaires aan de hand van een landkaart. Eveneens Engelstalig zijn de Geostories van National Geographic, kaart en tekst worden in één beeld gevat. Gedeeltelijk gratis is TimeMaps. TimeMaps is hier al eerder besproken samen met Mapping History en World.Ology.
Een aparte categorie zijn kaarten van steden. Op de Haagsekaart kun je onder meer Den Haag in de Tweede Wereldoorlog bekijken. Ook is er een interactieve kaart van Berlijn, waarmee je door de tijd kunt reizen. En er zijn natuurlijk ook kaarten van oorlogen. Het eerder genoemde World.Ology heeft daarvan een aantal goede voorbeelden. De grootste veldslag uit de Amerikaanse burgeroorlog vind je hier in kaarten gevat.
Ook zijn er nogal wat YouTube-kanalen waar je complete video’s met historische kaarten in beweging kunt zien. Zo heb je het kanaal van KingCreateur, Artus Oda en soms vind je ook individuele kaarten, hier bijvoorbeeld van de Lage Landen.

Digitale thematische kaartenverzamelingen die statistische informatie zichtbaar maken zijn natuurlijk in de klas ook uitstekend te gebruiken. De Index van de menselijke ontwikkeling (ontwikkelingsindex) of Human Development Index (HDI) van de Verenigde Naties meet voornamelijk armoede, analfabetisme, onderwijs en levensverwachting in een bepaald land of gebied. Ook de Mapmaker van National Geographic toont thema’s als klimaat, bevolkingsdichtheid et cetera. Voor meer thematische kaarten kun je ook terecht bij Spotzi en Worldmapper en op World Stats Interactive Maps. Migratie is het thema bij Migration Maps, klimaatkaarten vind je op Climategraphs.

Voor mensen die misschien wel willen vernieuwen, maar toch behoudend zijn ingesteld: statische digitale kaarten, die de oude vertrouwde (land)kaarten nog het meest benaderen vind je in de Virtuele Mediatheek onder Cartografie.

Zie ook: Geobronnen en Nieuwe website over migratie in Nederland

dinsdag 11 februari 2014

Video's voorzien van vragen

Wat zou het toch mooi zijn als ik een (YouTube)filmpje zou kunnen voorzien van (meerkeuze)vragen. Ik zou me zo kunnen voorstellen dat deze overpeinzing bij veel docenten leeft. Goed nieuws, binnen YouTube kun je al geruime tijd - als je tenminste zelf content upload - vragen toevoegen aan je video’s. Het betreft hier echter een Bèta-versie (altijd oppassen) en daarbij is het ook niet handig dat je video’s van derden niet van vragen kunt voorzien. Je moet dus eerst zelf je video maken en waarschijnlijk is dat voor velen van ons nog een brug te ver. De handleiding van de Editor voor videovragen in YouTube vind je overigens hier.

Je kunt beter de tool Educanon gebruiken. Hiermee kun je elk filmpje dat op YouTube (Vimeo, TeacherTube) is verschenen van vragen voorzien. Het huidige Educanon is nog steeds in Bèta-versie, dus oppassen dat je niet direct een hele bibliotheek gaat aanleggen. De tool werkt echter als een trein. Je kunt Educanon ook eenvoudig koppelen aan ons vszutphen-account. Log daarvoor in met de optie Google-account. Vervolgens ga je aan de slag. Je voert eerst het internetadres van een YouTube-filmpje in dat door Educanon wordt ingelezen. Is dat gebeurd dan kan het filmpje in Educanon worden afgespeeld. Op het moment dat een meerkeuzevraag moet verschijnen stop je het filmpje en voeg je de vraag en antwoordmogelijkheden in. Tevens moet je aanvinken welk antwoord het juiste is. Nadat dit is gebeurd wordt de vertoning van het filmpje vervolgd en herhaalt bovenstaande zich voor de overige vragen. Zijn alle vragen ingevoerd dan wordt een internetadres gegenereerd waarmee het filmpje met anderen kan worden gedeeld. Dat adres vind je onder Lessons. Ga dan met de muis op je filmpje staan en klik op Share and embed. Je vind hier het unieke internetadres. Ook is het mogelijk om een HTML-code op te vragen waarmee het filmpje in embedded vorm op eigen website of weblog kan worden opgenomen.
Stuur de url vervolgens op naar wie je maar wilt en die personen kunnen dan het filmpje bekijken en de vragen beantwoorden. Het afspelen van een filmpje stopt automatisch op het moment dat een vraag verschijnt. Na een klik op het gekozen antwoord en de bevestiging van de keuze verschijnt er feedback en is te zien of het juiste antwoord is gekozen. Je kunt de link ook sturen naar een beperkte groep (klas), maar dan moet wel iedereen eerst een account aanmaken bij Educanon. 




Blubbr is eveneens een gratis tool waarmee je quizzen kunt maken van verschillende YouTube video’s. Dat kan van een video zijn die je zelf ooit hebt geüpload naar YouTube, of van elke andere video die op YouTube staat. Aanmelden bij Blubbr kan door je Facebook- of Twitter-account te koppelen of door een eigen e-mailadres op te geven. Je eigen quiz maken gaat zeer eenvoudig door een YouTube video te zoeken en hier je vragen en mogelijke antwoorden aan toe te voegen. Elk fragment kan maximaal 20 seconden duren, waarna een vraag volgt. Interessant is hier dus dat je een combinatie kunt maken van verschillende YouTube-video’s. Je moet tenminste vijf vragen in je hele quiz opgeven. Deze quizzen worden bij Blubbr ‘Trivs’ genoemd. Je haalt punten bij het goed beantwoorden van een vraag. De Trivs kunnen via verschillende sociale media gedeeld worden met anderen: Facebook, Twitter, Google+, LinkedIn, of email.
Hoe werkt een quiz bij Blubbr? Wanneer je als leerling een stukje video hebt gekeken volgt er een meerkeuzevraag. Als je de vraag hebt beantwoord gaat de video weer verder tot je de volgende vraag tegenkomt. Enzovoorts. Er is een spelvorm aanwezig, want de score is afhankelijk van hoe snel je het juiste antwoord invult.



Tenslotte: ook met ESL Video kun je van bijna elke video op internet zelf een online quiz maken. Deze tool oogt echter wat ouderwetser. Ik besprak deze tool hier al eerder.

dinsdag 4 februari 2014

Religie voor dummies

De quizzen van Teleblik bieden een mooie basis om kennis over de wereldgodsdiensten te testen. Er zijn quizzen over Heiligen, religieuze plaatsen, de Heilige Boeken van de verschillende godsdiensten en religieuze feestdagen. Voor het bekijken van de meeste fragmenten moet je inloggen bij Teleblik. Dat kan nu heel makkelijk via het Magister-account. Getest wordt wat de leerling weet over de verschillende religies, leefregels en heilige teksten. Na elke quiz wordt er een resultaat gegenereerd, zodat de leerling weet hoe hij of zij het heeft gedaan. Elke quiz geeft weer hoe veel punten je kunt halen en met welk aantal punten je bent ‘geslaagd’ of ‘gezakt’. Basiskennis over de geestelijke stromingen vind je op de site Geloofik. Let wel even op dat de religies in de linkerbalk op deze site te combineren zijn met de afbeeldingen (Klok, Agenda, Mens) in de bovenbalk. Lesmateriaal vind je onder Vragen. Over de Islam, Boedhisme en Hindoeïsme vind je ook basisinformatie op de site Museumkennis. En, geen enkel boek heeft zo intens onze cultuur beïnvloed als de bijbel. De website Bijbelencultuur wil deze invloed in heden en verleden inventariseren, beschrijven en tentoonstellen. Je kunt de Bijbel vergelijken met de Koran op BijbelenKoran.

De British Library heeft drie prachtige interactieve sites ontworpen, waarmee je - weliswaar in het Engels - bijvoorbeeld animaties ziet bij heilige teksten die worden voorgelezen. Een andere applicatie laat je vragen slepen naar verschillende personen als een jongere of wetenschapper om hun antwoord te horen. Je ziet in onderstaande afbeelding een wetenschapper antwoorden op de vraag naar teksten uit de Bijbel die voor haar speciaal zijn. De tekst loopt links ook mee in beeld. Abrahamitische religies, tenslotte, is een interactieve tool waarmee het jodendom,christendom en islam wordt vergeleken. 



Maps of War geeft van 3000 voor Christus tot 2000 na christus in een animatie de verspreiding van deze godsdiensten over de wereld. Religie en oorlog worden in één interactieve kaart weergegeven. We zien met kleuren op de kaart groei en krimp van het Jodendom, Christendom, Islam, Hindoeïsme en Boeddhisme en de bijbehorende conflicten. Het geheel eindigt met het Israëlisch-Palestijnse probleem. En over dit slepende conflict gaat een Nederlandse site van onder meer het IKON en Kerk in Actie. Je verdiept je hier in het Palestijns-Israëlische conflict en de religie van beide partijen en leert de verschillen tussen en overeenkomsten met Israëlische-, Palestijnse- en ook Nederlandse jongeren begrijpen. Je kunt op de site ook lesmateriaal vinden.

Museumpark Oriëntalis biedt in 2014 onderdak aan de expositie getiteld: Toen God nog schreef. De expositie gaat met zevenmijlslaarzen door de geschiedenis van de heilige boeken van jodendom, christendom en islam. Een aardig tekst van de hand van Jan van Laarhoven is op de site te downloaden. Deze tekst behandelt de ontwikkeling van het godsbeeld in de drie genoemde monotheïstische godsdiensten. En hoewel ik op dit blog altijd vooral de nadruk leg op goede, betrouwbare digitale bronnen en digitaal lesmateriaal, is er naast dit materiaal natuurlijk ook een hele plank in de Mediatheek gevuld met boeken en naslagwerken over de verschillende religies.

Mappingworlds tot slot toont de verbreiding van onder meer Katholicisme, Protestantisme, Boeddhisme, Hindoeïsme en Jodendom over de wereld in kaarten die in één oogopslag het belang en verspreiding van de betreffende religie aantonen.