donderdag 19 maart 2015

Help mee vertalen tijdens NL Doet

De Khan Academy is een non-profit organisatie met een missie: het verbeteren van het onderwijs door het verstrekken van gratis onderwijs aan iedereen, overal ter wereld. Het is inmiddels verbonden met het didactische begrip van Flipping the classroom. In 2004 startte de Bengalese Amerikaan Salman Khan, een succesvolle beursanalist uit de Verenigde Staten, op YouTube met bijlessen wiskunde voor zijn familie. Al gauw ontdekten ook duizenden anderen de inspirerende filmpjes. Toen zijn neefje hem vertelde dat hij Salman op YouTube beter vond dan live begreep Khan direct wat de kracht is van deze filmpjes: ze zijn volgens hem beter dan een docent in een klas, vooral in een situatie waarin een leerling moeite heeft met de stof of een achterstand heeft. Een docent voor een klas heeft vaak niet de tijd om iets meerdere keren uit te leggen en zeker niet om één denkstap voor één leerling meerdere keren voor te doen. En toch is dat - volgens Khan - precies waar leerlingen behoefte aan hebben bij lastige onderwerpen: eindeloze herhaling.
In 2006 richtte Khan de Khan Academy op. Zijn ambitie was en is groot: gratis inspirerend onderwijs bieden voor iedereen. Inmiddels vind je op de Khan Academy een combinatie van serious games, een e-learning environment en een leerling-volgsysteem. Je kunt het makkelijk zelf uitproberen; met je vszutphen-account kan een ieder zich direct aanmelden.



Misschien ben je sceptisch en wil je weten welke ervaringen er zijn met deze vorm van onderwijs. Want wat zijn nu de beperkingen en wat is de kracht van Flipping the classroom met de Khan Academy? 
Leerkracht Arco Bonte deed in 2011 een pilot in klas 7 (regulier onderwijs) op de Koningin Julianaschool uit ‘s Gravenpolder. “De tweede keer al waren de eerste leerlingen bezig met het berekenen van de graden van een hoek. Stof die we nog nooit gehad hadden, maar die ze toch onder de knie kregen. Leerlingen vonden het ook leuk om elkaar ermee te helpen.” (Bron: Khan Academy) De kinderen zelf vonden het prettig door onder meer:

  • Als je het niet snapt kan je een filmpje bekijken;
  • Hier ontdek je ook meer;
  • Als je een vraag hebt hoef je niet te wachten.
Van februari tot juni 2013 hebben tien scholen voor tweetalig (voortgezet) onderwijs meegedaan aan de pilot gepersonaliseerd wiskunde-onderwijs met Khan Academy. De Khan Academy is immers Engelstalig, maar daarover later meer. Doel van de pilot was om met Khan Academy learning analytics, het leerling-volgsysteem van de Academy, (meer) te integreren in het wiskunde-onderwijs van 1 en 2 havo/vwo. Tevens kon men zo de ervaringen van docenten met learning analytics inventariseren. De Khan Academy bleek qua structuur goed aan te sluiten bij het wiskunde-onderwijs. Docenten en leerlingen koppelden zelf de onderwerpen uit het wiskundeboek aan de video’s en opdrachten in de Khan Academy. Het onderwerp wiskunde bijvoorbeeld kent bij de Khan Academy een verzameling videocursussen die allemaal gerangschikt zijn in een boomstructuur. Telkens als de leerling een cursus (dit heet bij Khan een challenge met bijbehorende skills) voltooit, beveelt het systeem één of meer vervolgcursussen aan, totdat het gehele vak afgerond is. Deze boomstructuur heet de Map of knowledge.
Wanneer er vanuit de Academy activiteiten als extra (oefen)stof aangeboden werden, mopperden de leerlingen (uiteraard) over het extra werk. Wanneer de Khan Academy als vervangende of alternatieve lesstof werd ingezet, was het merendeel echter enthousiast (zie Khanacademy.nl voor al hun reacties). De gehele workflow van de Khan Academy is indrukwekkend. Niet alleen de Map of knowledge waarmee studenten en docenten hun voortgang kunnen inzien, maar ook de mate waarin Khan ervoor zorgt dat elk onderdeel van een challenge met een score van 100% wordt afgerond. Zo ontdekten leerlingen ook dat de complexiteit van sommige onderwerpen voor hen (te) snel toenam. Soms sneller dan in het Nederlandse curriculum, waardoor voor sommigen bepaalde instructies en sommen opeens hocuspocus leken. Voor de leerlingen die door de stof heen suisden, was dit juist weer een uitdaging!
Flipping de classroom en learning analytics geven docenten een goed houvast om het wiskunde-onderwijs te personaliseren. De rol van de docent blijft heel belangrijk. Hoewel de Khan-video’s veel waardering kregen (‘duidelijke uitleg, je kunt ze zo vaak kijken als je wilt totdat je het snapt’) vonden de leerlingen ‘echt les krijgen’ een prima afwisseling van digitaal werken. ‘Vragen stellen’ en ‘sparren met je docent en klasgenoten’ noemden zij als pluspunten. Goede, persoonlijke ondersteuning van de docent bij het verwerven van begrip van de stof blijft dus belangrijk, ook bij deze vorm van onderwijs. Door Flipping the classroom komt daar juist ook meer ruimte en tijd voor. (Voor het volledige verhaal zie: Kennisnet.)
Tips, lesplannen en formats die tijdens dit project ontwikkeld werden, zijn verzameld op de website van de Stichting Khan Academy NL, zie het onderdeel Teacher toolkit. Handig is bijvoorbeeld een overzicht van Khanvideo’s en oefeningen bij Getal en Ruimte (VWO 1).

Ook het Farel College en het Over de Betuwe College hebben ervaring opgedaan met de Khan Academy.



Of de Khan Academy haar doel bereikt is ook onderwerp van een van een recent gepubliceerd onderzoek. De studie had betrekking op 20 scholen in Californië met meer dan 70 leerkrachten en meer dan 2000 leerlingen in de hoogste klassen van de basisschool en de laagste klassen van het VO. De voortdurende ontwikkeling van Khan Academy heeft eigenlijk van de studie meer een implementatiestudie gemaakt dan een evaluatiestudie, maar daarom niet minder interessant. Een verrassende uitkomst van de studie: het grootse gebruik van Khan-Academy bestond niet uit het bekijken van de instructievideo’s, maar uit het maken van de opdrachten. Nieuwe kennis en vaardigheden werden geïntroduceerd in traditionele lessen in de klas en door leerlingen geoefend met behulp van de opdrachten van Khan Academy. 85% van de tijd die leerlingen doorbrachten in het Khan systeem werd besteed aan het maken van opdrachten.
De evaluatiestudie van de Khan Academy geeft een positief beeld van de mogelijkheden die het platform biedt aan leerlingen en leerkrachten. Het gebruik leidt niet tot een volledige omkering van het onderwijs (instructie thuis, huiswerk in de klas), maar levert zeker positieve resultaten. Uitdagingen zijn er natuurlijk ook voor Khan Academy: belangrijkste is ervoor te zorgen dat de content parallel loopt of makkelijk te integreren is in het standaard curriculum van de gebruikende scholen. (Bron: Edwin van der Zalm) Kritiek is er ook. Lees hiervoor het blog van Wilfred Rubens waarin hij uitlegt wat Marc Schwartz (University of Texas at Arlington) bedoelt met authentiek begrijpen. Iets waar de Khan Academy volgens hem slechts marginaal aandacht besteedt.

De Stichting Khan Academy Nederland streeft nu naar de realisatie van een Nederlandse versie van de Khan Academy, gebaseerd op het Nederlands curriculum. “Wij zijn overtuigd dat de (Nederlandstalige versie van de) Khan Academy een grote verrijking biedt voor onze leerlingen en ons onderwijs.” De stichting is opgericht in januari 2012 als vervolg op de pilot die Arco de Bonte heeft gedaan met de Khan Academy. De community van enthousiaste vrijwilligers die zich bij deze pilot had aangesloten besloot om dit initiatief voort te zetten en zich in te zetten om een complete Nederlandstalige versie van Khan Academy te realiseren.

Maar dat kunnen ze niet alleen. Jij kunt ook bijdragen door:

  • (mede)leerlingen en studenten te attenderen op de Khan Academy, en/of
  • dit bericht door te sturen aan je familie, vrienden, kennissen, collega’s, en/of
  • deze oproep te verspreiden via social media, en/of
  • zelf te helpen met vertalen, zie de vertaalpagina voor het hoe. 
Op 20 en 21 maart zou je in het kader van NL Doet kunnen gaan vertalen. Duizenden mensen en organisaties steken deze dagen de handen uit de mouwen en ervaren hoe leuk en waardevol vrijwilligerswerk kan zijn. Stichting Khan Academy Nederland roept jong en oud op om op zaterdag 21 maart een paar uurtjes te komen vertalen in Delft. Als er een groot gedeelte van de Amerikaanse omgeving vertaald is in het Nederlands komen we uiteindelijk in aanmerking voor een eigen Nederlandse Khan Academy. Vele handen maken licht werk en hopelijk lukt het om met elkaar dit doel (een Nederlands Test Platform) te bereiken! Meld je aan als vrijwilliger voor de ochtend of voor de middag van zaterdag 21 maart 2015.

Volg ook het blog van de Nederlandse Khan Academy.
Lees ook de eerdere posts op dit blog.
Khan Academy US heeft alle testimonials verzameld op een aparte pagina.

vrijdag 13 maart 2015

Zoekt en gij zult vinden: video in de klas

In de PrimaOnderwijs.nl van januari werden we geattendeerd op specifiek voor leerlingen van het voortgezet onderwijs geselecteerd videomateriaal van Schooltv. Ik schrijf hier regelmatig over (audiovisueel) lesmateriaal, dat je bij verschillende onderwerpen in de klas zou kunnen inzetten. Goed videomateriaal - aangepast voor de leeftijd van onze leerlingen en precies op maat gesneden - is namelijk moeilijk te vinden. Dat geldt zeker als je in de grote YouTube-grabbelton zoekt. Dat er behoefte is aan op maat gesneden videomateriaal blijkt uit de vele vragen van docenten, die ik hierover in de Mediatheek krijg.
Ik wil jullie hier een aantal mogelijkheden voorleggen. Typ als zoekterm 'In de klas schooltv' in de zoekbalk van Google of ga direct naar Schooltv en voer 'In de klas' in en je ziet een scala aan gerubriceerde mogelijkheden, speciaal door Schooltv geselecteerd. Nieuwsuur in de klas, André op aarde in de klas, Tegenlicht in de klas, Andere Tijden in de klas, De kennis van nu in de klas, Op reis in de klas etc. zijn allemaal programma’s voor volwassenen die specifiek zijn bewerkt om in het voortgezet onderwijs gesprekken en discussies uit te lokken. Tevens kun je lesbrieven downloaden bij de video’s op de Schooltv site.
Op Schooltv kun je natuurlijk meer vinden specifiek voor onze doelgroep. dat kan door een zoekterm in te typen en daarna de leeftijdscategorie te selecteren. Schooltv richt zich in zijn programma’s echter niet meer specifiek op het voortgezet onderwijs. Als je nu wat vindt is dat dus vaak wat ouder materiaal. Bovengenoemde video’s in de serie In de klas zijn echter wel recent en speciaal samengesteld voor het voortgezet onderwijs door NTR programma’s voor volwassenen te bewerken.
Ouder materiaal hoeft op zich trouwens geen probleem te zijn. Het ziet er misschien wat gedateerd uit, maar sommige docenten zweren juist bij die ene serie die ze ooit hebben gezien. En precies dat programma is nu juist zeer bruikbaar om de les visueel te ondersteunen.

Soms zijn docenten ook op zoek naar die wat oudere afleveringen van series op DVD, die nu niet (meer) te koop zijn. Oude (begin jaren negentig vorige eeuw) afleveringen van Schooltv over bijvoorbeeld Electrische stroom, Licht, Lucht en de Zintuigen vind je op het YouTubekanaal van VideoflapstaartTV. Ook wat gedateerd, maar uitstekend geschikt voor het onderwijs, is de in 2007 door Teleac uitgezonden (en in 2011 door de NTR herhaalde) serie Landgenoten, die bestaat uit een reeks mini-documentaires van 25 minuten over in totaal tien ‘helden’ uit de Nederlandse geschiedenis van de middeleeuwen (Floris V) tot de vroege 20e eeuw (Ir. Lely, Jean-Louis Pissuisse). de keuze om het verleden niet aan de hand van de ‘usual suspects’ te behandelen, maar vooral enigszins in de vergetelheid geraakte grootheden – zoals de 17de-eeuwse kunstenares en entomologe Maria Sibylla Merian – op te voeren, die bovendien breed in hun tijd geplaatst worden.
Dergelijke programma’s zijn te vinden via de archiefpagina van de NTR. Ook op Uitzendinggemist.net is de serie nog te zien. Daar vind je eveneens Kaaskoppen & Waterlanders, typisch zo’n programma, dat je zo in de klas kunt inzetten. Ernst Daniël Smid neemt ons hierin mee door de geschiedenis van ons land. Klimaat in beeld is een prachtige twaalfdelige serie educatieve programma's over de ontwikkeling van het klimaat in Nederland door de tijden heen, gepresenteerd door Erwin Kroll. Eveneens nog te zien op Uitzendinggemist.net. Het volledige archief van Uitzendinggemist.net vind je overigens hier. Een wat oudere serie over Middeleeuwse Ridderromans is te zien op YouTube. En - weer een heel ander onderwerp - Humortv is ook perfect voor gebruik in de klas bij de periode Humor. De site levert kort gesneden fragmenten en is tevens makkelijk doorzoekbaar.

Op NPOWetenschap vind je het archief van Labyrint TV, De Betacanon in video’s vind je hier. Nog meer wetenschap op video: Wat gebeurt er in alle universiteiten en onderzoeksinstituten die ons land rijk is? Fast Facts maakt actuele wetenschap zichtbaar en toegankelijk. Nieuwsgierig duikt Fast Facts de wetenschap in. De video's zijn kort, informatief, prikkelend en geven in een paar minuten een duidelijk beeld van het onderzoek dat centraal staat. Fast Facts video's en Smartbits vormen een mooie aanvulling op bestaand lesmateriaal.
Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Waarom kunnen papegaaien praten? Wat is een albino? En hoe ontstaan rode ogen op een foto? Alledaagse vragen voor de middenbouw die in de Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier worden beantwoord.

Heb je wat meer tijd in je les? Volledige (vaak Engelstalige) documentaires vind je bij Topdocumentaryfilms, Freedocumentaries, Documentairenet en IDFA. De NPO heeft een speciale pagina waar je alle documentaires die NPO On Demand beschikbaar heeft. Je kunt hier zoeken op thema, maker, serie of locatie.
Meer audiovisuele tips vind je ook nog in de Virtuele Mediatheek van de Vrijeschool Zutphen.

N.B. Deze bloemlezing is natuurlijk niet uitputtend en vooral gebaseerd op specifieke vragen die ik op school krijg van onze docenten. Mocht je aanvullingen hebben en dit willen delen? Laat hieronder je reactie achter.