vrijdag 14 oktober 2016

Professionaliseren. Een digitaal overzicht

Een man die te oud is om te leren, is waarschijnlijk altijd te oud geweest om te leren. Henry S. Haskins (1875)

Je wilt bijscholen, maar ook weer niet steeds het hele land afreizen. En je wilt het eigenlijk ook nog eens op een moment doen waarop het jou het best uitkomt. Als je niet te huiverig bent om online workshops of MOOC’s (Massive Open Online Courses) te volgen dan kun je voorlopig even vooruit. Speciaal voor docenten ontwikkelde Kennisnet drie online workshops over Computational thinking, Mediawijsheid en Informatievaardigheden. Eerder al berichtte ik over de MOOC’s van Cubiss. Hiervoor kun je bij voldoende participatie zelfs een certificaat (nog niet gecertificeerd door registerleraar) halen. Het is echter allemaal nogal vrijblijvend. Belangrijk is m.i. dan ook dat het registerleraar zich meer gaat buigen over deze vormen van bijscholing en daar goedkeuring aan geeft. Hoewel je daar natuurlijk als docent ook weer heel anders over kunt denken, eigenwijs als de beroepsgroep is. Een leraar gaf in een enquête over het registerleraar aan dat hij/zij heel goed voor zichzelf kan zorgen. “Ben nu erg gemotiveerd bezig met internetcursus MOOC; Het puberbrein. Is straks alleen 'zinvol' als je er registerpunten voor krijgt. Ik ben een uniek persoon en ik weet zelf het beste wat goed voor mijn ontwikkeling is, niet de beroepsgroep.” Als je het registerleraar als betutteling ziet, blijft dit natuurlijk altijd een spanningspunt, Ben jij bijvoorbeeld iemand die wel intrinsiek gemotiveerd is en wil je je continu verbeteren of kom je alleen in actie om het registerleraar te vullen ...

Terug nu naar de MOOC’s van Cubis. Die staan niet altijd open, alleen een beperkte tijd. Wil je informatie ontvangen over nieuwe MOOC’s en wil je op de hoogte blijven van de data, meld je dan aan voor de mailinglist via klantenservice@cubiss.nl of hou de site MOOC MEE! in de gaten. MOOC MEE! wil docenten/leerkrachten, mediacoaches, leesconsulenten en ouders up-to-date houden over gevarieerde onderwerpen. Om de cursussen zo toegankelijk mogelijk te maken, biedt MOOC MEE! ruimte om het eigen leerproces in te richten. Je kiest dus zelf - binnen een periode waarin de MOOC open staat - wanneer en hoe je de stof tot je neemt. Als je eenmaal een account hebt kun je trouwens ook later altijd nog de aangeboden stof inzien, maar niet meer reageren.

Op vele plekken is men nu bezig om met deze vorm van onderwijs te experimenteren. Het - afgeronde - Europese project EMMA had als doel om innovatieve onderwijsmethoden en aanpakken te bundelen en gratis, open, online cursussen (MOOC's) aan te bieden in meerdere talen. Het project eindigt nu, maar het resultaat is een platform met een groot aantal gratis beschikbare MOOC's aangeboden door Europese universiteiten. De Open Universiteit is de Nederlandse partner in het project. De OU heeft eerst twee van haar al bestaande MOOCs opnieuw uitgeleverd via het EMMA platform. Dit waren E-Learning en Blended Learning ontwikkelen (beide zijn thans niet meer beschikbaar op het platform). Daarnaast zijn er twee nieuwe MOOC's ontwikkeld: Toetsen voor leren in de praktijk en Puberbrein: brein, leefstijl en leren.
Het registerleraar heeft de MOOC Toetsen voor leren in de praktijk inmiddels goedgekeurd als erkende professionaliseringsactiviteit voor leraren. Docenten kunnen de MOOC dus volgen om te voldoen aan de bijscholingsverplichting die vanaf 2017 geldt voor ingeschreven leraren. De erkenningsprocedure voor de tweede EMMA-MOOC, Puberbrein, loopt nog. De twee MOOC's blijven, net als een groot aantal MOOC's van andere Europese universiteiten, open en beschikbaar op het EMMA platform, ook nu het project zelf eindigt.
In de toekomst zal het Welten-instituut, het onderzoekscentrum van de OU, met andere platforms experimenteren en de mogelijkheid onderzoeken om de MOOC's in de huidige of in een vernieuwde vorm via EMMA of eventueel via een ander platform aan te bieden. Je kunt door je te abonneren op de Nieuwsbrief op de hoogte blijven.
De OU biedt ook Online masterclasses. Door deze te volgen verdiep je de kennis van een specifiek onderwerp. Online masterclasses worden om de paar weken georganiseerd en zijn gewoon achter een computer met internet te volgen. Voor iedere masterclass moet je trouwens wel apart inschrijven. De inschrijfvoorwaarden worden bij elke masterclass bekend gemaakt, ze zijn niet allemaal vrij en gratis toegankelijk.
Op onregelmatige tijden worden er ook online lezingen verzorgd in OpenU over een interessant onderwerp. De lezingen zijn, net als de masterclasses, via internet te volgen. Lezingen en masterclasses die zijn afgesloten vind je in het archief.
Beheers je het Engels goed, dan kun je ook op Coursera (een platform voor MOOC’s) zoeken op Education en daar de nodige onderwerpen vinden. De cursussen zijn gratis, je moet je alleen even inschrijven.

Ook online zijn de door verschillende instanties aangeboden webinars. Een webinar is een samenvoeging van de woorden 'Web' en 'Seminar'. Het is een evenement op internet waarbij er alleen een online publiek aanwezig is. Kennisnet heeft oude (2014) webinars verzamelt op YouTube. OU noemt het Open Lezingen, de afgesloten lezingen zijn te vinden in het archief.
Eduseries biedt (gecertificeerde) online nascholing door middel van blended learning, binnen zogenoemde EduSeries. EduSeries zijn een combinatie van onder meer EduTalks, live webinars, fysieke bijeenkomsten en schriftelijk materiaal binnen een EduMagazine. Voor alle EduSeries wordt certificering aangevraagd bij registerleraar. Aan Eduseries zijn kosten verbonden, maar sommige webinars zijn nog (gratis) terug te zien.
Ook Technologie en Onderwijs biedt webinars aan, die je via webinar gemist kunt terugkijken. Net als Onderwijsadvies.

Tot slot. Misschien interessant: vooraf aan de Socrateslezing 2016 is een webinar gehouden, waarvan je nu de opnames kunt opvragen. In dit webinar wordt de ‘roep om bildung anno 2015’ onderzocht. Joep Dohmen ( humanistisch filosoof en auteur van vele boeken over levenskunst en bildung.) schept op levendige wijze een kader voor pedagogisch vakmanschap in de 21ste eeuw. Hij belicht de stand van zaken vanuit historisch perspectief. Daarnaast zal hij ingaan op de drieslag kennis en vaardigheden – socialisatie – en persoonsvorming en deze drieslag van kritisch commentaar voorzien. Tot slot onderzoekt hij de vraag of bildung/levenskunst een apart vak zou moeten zijn of juist als geest door de school zou moeten waaien. Zou ons moeten aanspreken.

Het goede nieuws is - als deze trend verder doorzet - dat je niet meer in een luchtdicht verpakt bedrijvengebouw wordt opgesloten voor een cursus. Dit leidde bij mij steevast tot een steeds zwaarder wordende hoofdpijn en dat na een vaak slecht verzorgde maaltijd. Funest. Leren kan nu heerlijk vanaf mijn eigen bank!