Lesidee: de vele gezichten van nieuws

Hoe breng je het nieuws op een interactieve manier in je klas. Voor de goede orde: we hebben het hier niet zozeer over het oefenen van begrijpend lezen, woordenschat vergroten of leesstrategieën maar meer over het presenteren en bespreekbaar maken van actueel nieuws aan de leerlingen. Dus de competenties die je aanspreekt zijn in mindere mate de taalvaardigheid, maar juist meer de burgerschapscompetenties en mediawijsheid van leerlingen. We zullen het hier ook niet zozeer hebben over de papieren krant, maar meer over digitaal nieuws, als aanvulling op de papieren versie.

Wat speelt er allemaal in de krant van vandaag? Dat kun je zien op de gedigitaliseerde voorpagina’s van de papieren kranten van vandaag. Selecteren op land gaat door eerst de regio te selecteren en dan het land. Voor het Nederlandse nieuws sorteer je de N in het vakje uiterst rechts. Newsmap geeft je ook een compleet nieuwsoverzicht en linkt meteen door naar de actuele digitale versie van de papieren krant of naar actuele online magazines, omroepen en sites. Bovenin selecteer je de landen, onderin de categorie van het getoonde nieuws. Kranten.com geeft het overzicht van de digitale versie van de landelijke en regionale kranten. Ook hier worden er meer nieuwsbronnen aangeboord. Dit zie je bijvoorbeeld als je Internet en ICT links selecteert. Je krijgt dan allerlei weblogs en online versies van tijdschriften over de digitale wereld. Ook de Krantenbank - alleen beschikbaar op school - geeft je een overzicht van artikelen in de (landelijke) kranten van vandaag, evenals de Symbaloomix Kranten die echter alleen verwijst naar de digitale versies.
(Regionaal) nieuws kun je zelf selecteren in Newslocker. Selecteer The Netherlands en dan Regio en vervolgens Zutphen en je hebt het actuele nieuws van Zutphen (en omgeving) op je scherm ‘gelockt’. Newslocker verruimt het begrip ‘nieuws’ ook met weblogs, online bladen en sites.

Voor nieuwe vormen van journalistiek zijn de sociale media de grootste bron van - vooral locale - inhoud. Op de vraag hoe journalistieke redacties om moeten gaan met de verschuivende markt naar het internet is er maar één antwoord: verschuif mee. Op Twitter, Facebook en via blogs laten duizenden bewoners van een streek of stad elke dag informatie achter. Dat is meer dan een redactievergadering en een mailbox op maandagmorgen op de redactie van de lokale krant ooit kunnen opleveren. Wat vindt je daar van. En, is dat eigenlijk ook journalistiek?
Wat als we nieuws nu eens niet meer alleen beperken tot kranten en andere officiële media en ons veel breder gaan oriënteren, kunnen we misschien ook Trendsmap, die de trending topics op Twitter volgt, als een goede indicator gebruiken. Trendsmap laat je onder meer zien welke hashtags wereldwijd vandaag populair zijn op Twitter (Pas op! Je kunt Trendsmap maar een beperkt aantal malen gratis aanklikken).

Met de gratis versie van Trendsmap krijg je maar een beperkt overzicht. Twirus heeft meer gratis functionaliteit, daar kun je de ook taal kiezen en een periode. Laat leerlingen in het kader van Mediawijsheid eens de verschillende bronnen met elkaar vergelijken en bediscussiëren. Kijk daarvoor ook nog even naar andere overzichten als hashtags.org, Toptrending en Twitter.com. Spelen in de sociale media dezelfde zaken als in de (digitale) kranten? Kun je alleen met Twitter of andere sociale media het nieuws goed volgen? En wat voor 'nieuws' volg je dan? Kun je trouwens voorbeelden geven van nieuwspagina’s op sociale media?

Je hebt natuurlijk de feiten. Wat is er gebeurd, wanneer en door wie, maar je hebt natuurlijk ook de verhalen achter het nieuws. Een mooi voorbeeld is de conflicten(ver)teller, een kaart waarop de actuele conflicten staan vermeld. De actuele conflicten zijn daarbij weergegeven door een rood icoontje. Je hebt hier tevens de mogelijkheid om de “persoonlijke verhalen” achter het conflict te zien in korte filmpjes. He opent dan een nieuwe kaart met daarop de achtergrond en verhalen. Hierbij wordt je eerst een vraag gesteld over wat jij al van het conflict weet.

Een heel mooi voorbeeld van het “nieuws, maar dan anders” was het initiatief van Bas Mesters One11, waarover ik al eerder blogde. Bas Mesters vertelde op zijn blog over One11: Mijn journalistieke passie ligt sinds twee jaar ook bij oplossingsgerichte journalistiek, waarvan One11 het resultaat is, het journalistiek cadeau voor Nederland dat een honderdtal collega-correspondenten en journalisten op Mesters initiatief realiseerden. One11 is gestopt, het bracht verhalen van helden en bouwers, mensen die problemen oplosten en hoop gaven. De site is echter nog steeds de moeite van het lezen waard.

Tot slot. Er zijn een aantal verzamelsites waar je alle media per regio, land en zelfs per provincie kunt vinden. Op Kidon en ThePaperboy kun je alle media netjes gecatalogiseerd vinden. Ga daarom nooit zelf zoeken via Google, maar maak gebruik van deze sites. Of zoek op Dagbladen via de Virtuele Mediatheek.