70 jaar bevrijding

Ook dit jaar wordt de bevrijding in ons land weer uitvoerig herdacht. Mei 2015 staat in het teken van 70 jaar Bevrijding. Jaarlijks speur ik naar (nieuwe) digitale initiatieven die de periode van de Tweede Wereldoorlog behandelen en die bruikbaar kunnen zijn in de les.

In het kader van 70 jaar Bevrijding lanceerde het Nationaal Comité 4 en 5 mei samen met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid dit jaar de gratis app Oorlogsmonumenten in Beeld voor iPhone en Android. Dankzij deze app krijg je meer inzicht in de geschiedenis en verhalen die bij oorlogsmonumenten in Nederland horen. Tegelijk lanceerde het comité ook de interactieve site 70 jaar na de bevrijding. Met de app en de site wordt de geschiedenis van de bevrijding van Nederland in kaart gebracht aan de hand van historische foto’s en beelden van het Polygoonjournaal (groene balk op site). Ook geeft de site een overzicht van de activiteiten (oranje balk) die in het land worden georganiseerd vanwege het lustrumjaar 70 jaar Bevrijding.
D-Dayinfo is een Nederlandstalig vrijwilligersproject waar je alle informatie vindt over het verloop van de bevrijdingsactie door de geallieerden. Het is - volgens de initiatiefnemers op de site - de bedoeling om mensen te herinneren welke impact D-day had op het verdere verloop van de Tweede Wereldoorlog en deze herinnering levend te houden. Ook de planning en belangrijke beslissingen die vooraf gingen aan de landing worden zo nauwkeurig mogelijk op de site besproken.
Weg naar de bevrijding is een multimediale vertelling in twaalf hoofdstukken over de bevrijding van Noord-West Europa. Het is een project waarin regionale media samenwerken om de zeventigste verjaardag van de bevrijding te markeren. De site is een uniek samenwerkingsproject van regionale omroepen (Omroep Gelderland en Omroep Brabant), de Wegener-dagbladen, Liberation Route Europe en het creatieve bureau Flink, en maakt gebruik van materiaal dat beschikbaar werd gesteld door het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD), The National Archives, en de Britse Imperial War Museums. Via de interactieve tijdslijn is het mogelijk te navigeren in de tijd en de verschillende hoofdstukken apart te benaderen. De kaart, links in beeld, past zich aan aan de fase van de bevrijding en het gebied dat besproken wordt. Je kunt dan het verhaal lezen dat erbij hoort en tevens zie je hier, kaarten, afbeeldingen en video’s. De site bevat een interessante mix van feitelijke informatie en persoonlijke verhalen. Zie voor een uitgebreide recensie de site van Historiek.

Het Herinneringscentrum Kamp Westerbork heeft de verhalen van bevrijde gevangenen van het kamp online gezet. Wat ouder maar heel bruikbaar en interessant is De Oorlog, een negendelige serie van de NPS. Een mooie verzameling met beeldmateriaal met een link naar Amsterdam vind je op de site van De Dokwerker. Beeldbank WOII wordt gehost door het NIOD en bevat zo’n 175.000 beelden. Ben je in de klas bezig met propaganda dan kun je terecht bij de Nationale collectie propagandadrukwerk. De collectie is onderdeel van het subthema Oorlog van het Geheugen van Nederland, waar je trouwens ook oorlogsdagboeken vindt. Of misschien wil je in de klas iets doen met literatuur? Boekenopschool heeft 148 boektitels onder het thema Oorlog geselecteerd. Een goed idee om klassikaal op het digibord te vertonen is een webexpo getiteld In het spoor van de Oorlog. Tastbare herinneringen aan WOII. Talloze bijzondere erfstukken uit WOII, waaronder de bril van Hannie Schaft en de vluchtwagen van de Oranjes, zijn te zien in deze online expositie. Let even op, de site lijkt alleen goed te functioneren in Internet Explorer.

In samenwerking met het Google Cultural Institute heeft de Anne Frank Stichting een prachtige Nederlandstalige online tentoonstelling gemaakt:Anne Frank: Haar leven, haar dagboek, haar nalatenschap. Met deze internet-expositie is het mogelijk om de de wereld van Anne, haar dagboek en haar boodschap toegankelijk te maken voor een nog breder, jong en internationaal publiek. Uniek aan het project is dat het, naast materiaal uit de Anne Frank-collectie, ook beeldmateriaal toont uit andere belangrijke archieven, waaronder die van Life Photo Collection, Yad Vashem, Imperial War Museums en Getty Images. Er is overlap, maar ook verschil met de tijdlijn van het Anne Frank Museum. deze laatste omvat 100 jaar geschiedenis.

Het hoort weliswaar niet helemaal bij het thema, maar toch wil ik hier ook nog wijzen op Na de bevrijding, de zevendelige televisieserie van de NTR en de gelijknamige site van geschiedenis24 over Nederland in de periode 1945-1950, net na de Tweede Wereldoorlog. In een compilatie van ooggetuigenverhalen, oude foto's en bewegend beeld, afkomstig uit o.a. het archief van Beeld en Geluid, wordt een indringend beeld geschetst van deze periode. Het land moest opnieuw worden opgebouwd, de traumatische gebeurtenissen worden verwerkt maar er is ook hoop is op andere tijden en nieuw gezag. Jongeren springen uit de band, landverraders worden berecht en ook de kwestie Indonesië komt aan bod. De nadruk ligt in deze serie nadrukkelijk op de persoonlijke verhalen en niet op de politieke situatie. De serie is slechts een onderdeel van een multimediaal project dat bestaat uit het boek 'Na de bevrijding' van Ad van Liempt en de website waarop o.a. uitgebreide afleveringen, archiefmateriaal en de radiouitzendingen van de VPRO te bekijken en luisteren zijn.

Zie ook eerdere blogposts.